სტატიის ავტორი: რაზმიკ ბადალიანი
Educare Georgia-ს ლოკალიზაციის მიმართულების ხელმძღვანელი.
არსებული სასწვლო პროგრამებიდან ცოტა მოიძებნება ისეთი, რომელიც მასწავლებელს და მოსწავლეს სთავზობს უამრავ საგანმანათლებლო რესურსებს ერთ სივრცეში, ერთ საიტზე. ერთ-ერთი ესეთი რესურსია ხანის აკადემია (Khan Academy). ამ რესურსის გამოყენება შეუძლია ნებისმიერ ადამიანს, არა მარტო მოსწავლეს და მასწავლებელს. ხანის აკადამია არის უფასო და ღია რესურსი. მოკლედ აღვწერ მის მახასიათებლებს.
უფასოა - არანაირი გადასახადი, არც ერთჯერად არც ყოველთვიური. არც რეკლამა.
ხელმისაწვოდმია - ხანის აკადემიის გამოყენება შეიძლება ინტერნეტის გარეშეც. KA Lite.
ღიაა - რესურსი თარგმნა თავისუფლად შეიძლება, ღია ლიცენზიის დახმარებით. თარგმნაზე დეტალურად ქვემოდ. პლუს, საიტის კოდიც არის ნაწილობრივ ღია, ნებისმიერ ადამიანს შეუძლია შეიტანოს თავისი წვლილი მის განვითარებაში. იხილეთ ხანის აკადემიის პროექტი GitHub-ზე.
მრავალფეროვანია 1 - სწავლისთივს, საიტზე ძირითადად არის ორი ტიპის რესურსი - ვიდეო გაკვეთილები და პრაქტიკული ამოცანები. პლუს პროგრამირების ინტერაქტიული კურსები.
მრავალფეროვანია 2 - შინარსობრივად ვიდეოები ბევრ სფეროს მოიცავს. ძირითადი კატეგორიებია - მათემატიკა, მეცნიერება, ეკონომიკა და ფინანსები, ხელოვნება და სოციალური მეცნიერება, პროგრამირება და სხვა.
ბევრია - ბოლოს (15.12.2014) ხანის აკადემიის არხი რომ ვნახე YouTube-ზე 4.405 ვიდეო იყო. ამას პლუს პარტნიორი ორგნაზაციების ვიდეოები (მაგ. NASA, MIT+K12, MoMA, Stanford School of Medicine, The British Museum და სხვა). პრაქტიკული ამოცანების რაოდენობა - 100.000-ზე მეტი.
მასწავლებლისთვისაა - მასწავლებელი ხედავს დეტალურ ინფორმაციას მოსწავლ(ეებ)ის აქტივობაზე. როდის რომელ ვიდეოს უყურა, რამდენი ხანი. რომელი ამოცანები ამოხსნა, როდის, რა დროში, სწორად თუ შეცდომით და ა.შ. და ა.შ. მაგალითი იმისა, თუ რას ხედავს მასწავლებელი.
ადაპტური სწავლა (adaptive learning) - ხანის აკადემია მიეკუთვნება ადაპტური სწავლის ტიპის პროგრამებს. კონკრეტულად, გამოყენებული აქვთ ლოგისტიკური რეგრესია მოსწავლის დახელოვნებულობის შესაფასებლად ამ თუ იმ საკითხში. დეტალები აქ.
განათლების ფსიქოლოგია - ხანის აკადემიაზე გათვალისწინებულია ასევე სწავლის მოტივაციის ფაქტორები. კონკრეტულად, მოსწავლის დამოკიდებულება საკუთარი უნარებისა და შესაძლებლობების მიმართ. დეტალები ამ სტატიაში და ამ საიტზე.
სოციალურია - მოსწავლეებს აქვთ საშუალება დაეკონტაქტონ ერთმანეთს და მასწავლებლებს. დასვან კითხვები თუ რაღაც ვერ გაიგეს, ან დაეხმარონ სხვებს გაგებაში.
სახალისოა - საიტზე არის თამაშის მექანიკის სხვადასხვა ელემენტები (მაგ. ბეჯები და ქულები) ჩადებული, რომლებიც აძლიერებენ სწავლის მოტივაციას.
პოპულარულია - 2014 წლის მაისისთვის, ხანის აკადემიაზე რეგისტრირებულია 350.000 მასწავლებელი, 450 მილიონი ვიდეოა ნანახი, ორ მილიარდზე მეტი ამოცანაა ამოხსნილი მოსწავლებიის მიერ დაახლოებით 200 ქვეყნიდან. ყოველთვიურად 10 მილიონზე მეტი უნიკალური მომხმარებელი ჰყავს ამ საიტს. წყარო
ვითარდება - ხანის აკადემია დაფუძნდა 2006 წელს. ამ პერიოდში მან მნიშვნელოვანი ცვლილებები განიცადა როგორც რაოდენობრივად ისე თვისებრივად. მაგ. ლოგისტიკური რეგრესიის გამოყენება (2011 წ.), პროგრამირების ინტერაქტიული კურსები ( 2013 წ.) და სწავლის მოტივაციაზე მოქმედი ფაქტორების გათვალისწინება (2014 წ.).
Khan Academy-ს გადმოქართულება
სანამ თარგმნის განხილვაზე გადავალ მინდა ერთ საკითხს გავუსვა ხაზი. ხანის აკადემია არ არის პანაცეა, ეს არ არის იდეალური საგანმანათლებლო რესურსი რომელიც (სხვა ქვეყნის თუ ჩვენი) განათლების სისმტემაში არსებულ ხარვეზებს გამოასწორებს. ამავდროულად, ის არის ერთ-ერთი საუკეთესო არსებულთაგან. და რაც მთავარია ჩვენ შედარებით მარტივად შეგვიძლია გავხადოთ ის ხელმისაწვდომი ჩვენი მოსახლეობისთვის, მისი თარგმნით. არ არის საჭირო პროგრამირების ცოდნა, მითუმეტეს ახალი კოდის დაწერა.
ხანის აკადემია არის ღია. ნებმისმიერ ადამინას შეუძლია როგოც მისი გამოყენება, ისე შეცვლა. სპეციალური დამხმარე პროგრამებით შეიძლება როგორც ვიდეოს თარგმნა ისე მთლიანი საიტის, თავისი პრაქტიკული ამოცანებით. ეს პროგრამებია, ვიდეოსთვის სუბტიტრების შექმნისთვის - amara.org და საიტის თარგმნისთვის - crowdin.com (აქვე აღვმნიშნავ, ეს ორივე პლატფორმა არის უფასო; თავისუფლად შეგიძლიათ გამოიყენოთ სხვა ვიდეოების თუ საიტების თარგნისთვის).
ჩვენი ფონდის ერთ-ერთი მიზანია ხელი შევუწყოთ ხანის აკადემიის თარგმნას და გამოყენებას. თარგმნის პროცესი უკვე დაწყებულია. ქართული სუბტიტრებით ახლა (ნანახია 15.04.2015) არის 1308 ვიდეო, რაც საერთო რაოდენობის 15%-ია (წყარო).
იყენებენ საქართველოში ხანის აკადემიას? 2015 წლის 1 იანვირიდან 26 თერვლის ჩათვლით საქართველოდან ხანის აკადემიის სხვადასხვა გვერდი ნანახია 118 000+ ჯერ 6000+ ადამიანის მიერ. საიტის გამოყენების საშულოა ხანგრძლივობა - 15 წუთი, ნანახი გვერდების საშუალო რაოდენობა ≈ 10. ეს იმის ფონზე რომ საიტი არ არის ჯერ ქართულ ენაზე. ვფიქრობ არ იქნება გაზვიდებული თუ ვივარაუდებ, რომ მინიმუმ სამჯერ გაიზრდება მომხარებლების რაოდენობა მას მერე რაც საიტის ძირითადი ნაწილი ითარგმნება ქართულ ენაზე.
გვინდა ამ ორივე პროცესს უფრო ორგანიზებული სახე მივცეთ. ეხლა ვართ გეგმის შედგენის ეტაპზე. თუ დაინტერესდით ამ სასწავლო რესურსით და გინდათ მიიღოთ მონაწილეობა მის თარგმნაში (ინფორმაცია თარგმნაზე), ან გსურთ მისი გამოყენება, თვითგანათლებისთვის ან სხვების სწავლებაში, მომწერეთ rbadalyan@educaregeorgia.com.
ვფიქრობ ხანის აკადემია საინტერესო იქნება პირველ რიგში უნივერსიტეტებისთვის. რადგან უკვე დღეს თავისუფლად შეუძლიათ მისი ვიდეოების და პრაქტიკული ამოცანების გამოყენება ამათუიმ სპეციალობის სტუნდენტების სწავლებაში. პლუს ვიდეობის თარგმნა, შეიძლება გამოიყენონ, როგორც უცხო ენის სწავლის ერთ-ერთი საშუალება.
ამ პროცესის წარმართვა სხვადსხვა გზით შეიძლება. აქ მთვარია იყოს კომუნიკაცია და თანამშრომლობა დაინტერესებულ ჯგუფებს შორის, იმისთვის რომ ეს პროცესი უფრო სწრაფად წარიმართოს, თარგმანი იყოს ხარისხიანი და რესურსის გამოყენება ეფექტური.
Educare Georgia-ს გუნდი
რაზმიკ ბადალიანი - ლოკალიზაციის მიმართულების ხელმძღვანელი
rbadalyan@educaregeorgia.com